Tuesday 4 May 2021

శ్రీకృష్ణ విజయము - 215

( నరకాసుర వధకేగుట )

10.2-160-వ.
అంత లయకాల కాలాభ్రగర్జనంబు పగిది నొప్పు నమ్మహా ధ్వని విని పంచశిరుం డైన మురాసురుండు నిదుర సాలించి యావులించి నీల్గి లేచి జలంబులు వెడలివచ్చి హరిం గని ప్రళయకాల కీలికైవడి మండుచు దుర్నిరీక్ష్యుండై కరాళించుచుం దన పంచముఖంబులం పంచభూతమయం బయిన లోకంబుల మ్రింగ నప్పళించు చందంబునం గదిసి యాభీల కీలాజటాలంబగు శూలంబున గరుడుని వైచి భూనభోంతరంబులు నిండ నార్చుచు.
10.2-161-క.
దురదురఁ బరువిడి బిరుసున
హరి హరి! నిలు నిలువు మనుచు నసురయుఁ గదిసెన్
మురముర! దివిజుల హృదయము
మెరమెర యిదె యడఁగు ననుచు మెఱసెన్ హరియున్.

భావము:
ప్రళయకాలం నాటి కాలమేఘ గర్జన వంటి ఆ పాంచజన్య ధ్వనిని విని, అయిదు తలలు గల ఆ మురాసురుడు నిద్రమేల్కొన్నాడు. ఆవులించి లేచి, నీటిలో నుండి బయటకు వచ్చాడు. శ్రీకృష్ణుడిని చూసాడు. ప్రళయకాలం నాటి అగ్నిజ్వాలలాగ మండుతూ చూడశక్యం కానివాడై పెడబొబ్బలు పెడుతూ, పంచభూతాలతో కూడిన అన్ని లోకాలను తన ఐదు నోళ్ళతో మ్రింగబోతున్నాడా అన్నట్లు నోళ్ళు తెరుచుకుని, శ్రీకృష్ణుడిని సమీపించాడు. మురాసురుడు భయంకరమైన అగ్నిజ్వాలల వంటి జడలతో కూడిన తన శూలాన్ని గరుత్మంతుడిపై ప్రయోగించి భూమ్యాకాశాలు దద్దరిల్లేలా గర్జించాడు. ముందుకు పరిగెత్తుకు వస్తూ గర్వంతో “కృష్ణా! ఆగు; అక్కడే ఆగు; కృష్ణా!” అంటూ ఆ రాక్షసుడు కృష్ణుని సమీపించాడు. అంతట, శ్రీహరి “దేవతల మనోవ్యధ ఈనాటితో తీరుతుంది” అని భావిస్తూ తేజరిల్లాడు.

విశేషాంశం:
అవే అక్షరాలు కాని, పదాలు కాని మరల మరల వస్తుంటే అనుప్రాసం అంటారు. రెండేసి వ్యంజనము (అక్షరములు) ఎడతెగకుండా మరల మరల వస్తే ఛేకానుప్రాసము అంటారు. ఛేకులు అనగా విద్వాంసులు పలుకు కమ్మదనము ఎఱిగినవారు. అట్టివారి మెప్పు గన్న అనుప్రాసము కనుక ఇది ఛేకానుప్రాసము అనే అలంకారం అయినది. ఈ దురదుర, నిలునిలు, మురముర, మెరమెర అనుప్రాసాల అందాలు ఆస్వాదించండి.

http://telugubhagavatam.org/?tebha&Skanda=10.2&Ghatta=19&Padyam=161

: : తెలుగులో మాట్లాడుకుందాం : :

: : భాగవతం చదువుకుందాం : :

No comments:

Post a Comment

శ్రీకృష్ణ విజయము - ౭౨౭(727)

( శ్రీకృష్ణ నిర్యాణంబు)  11-125-క. రాజీవసదృశనయన! వి రాజితసుగుణా! విదేహరాజవినుత! వి భ్రాజితకీర్తి సుధావృత రాజీవభవాండభాండ! రఘుకులత...